Kodeks pracy przewiduje możliwość rozwiązania umowy o pracę przez pracownika w trybie natychmiastowym, czyli bez zachowania okresu wypowiedzenia. Muszą zajść jednak określone w przepisach prawa okoliczności, aby pracownik mógł skorzystać z tego trybu.
Zgodnie z art. 55 § 1 kodeksu pracy, pracownik może skorzystać z tego uprawnienia, jeżeli zostanie stwierdzony w orzeczeniu lekarskim szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na stan zdrowia pracownika, a pracodawca w wyznaczonym terminie nie przeniesie pracownika do innej pracy odpowiedniej ze względu na jego zdrowie oraz posiadane kwalifikacje.
Pracownik może również rozwiązać umowę o pracę w trybie bez zachowania okresu wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.
Zachowanie pracodawcy, aby dało podstawę do rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym, nie może polegać na uchybieniu jakiemukolwiek obowiązkowi, lecz tylko takiemu, który jest obowiązkiem „podstawowym”. Do katalogu podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika należy zaliczyć przede wszystkim te, które zostały określone w podstawowych zasadach prawa pracy, tj. szanowanie godności i innych dóbr osobistych pracownika, równe traktowanie pracowników oraz niedyskryminowanie ich, wynagradzanie pracowników zgodnie z ustalonymi zasadami, przestrzeganie przepisów chroniących prawo pracownika do wypoczynku (dziennego, tygodniowego, rocznego, przestrzeganie prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji.
Zatem istnieje możliwość rozwiązania umowy bez zachowania terminu wypowiedzenia – konieczne jednak będzie uzyskanie orzeczenia lekarskiego stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika bądź też powołanie się na naruszenie przez pracodawcę podstawowych obowiązków, na przykład na naruszenie przepisów BHP.
Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy.
W takim przypadku pracownikowi będzie przysługiwało odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
